voor meer: www.tiemens.info

 

DE BOK DIE S.H. FREDERIKS SCHOOT

Een goed bewaard geheim

                       

 

TWAALF JAGERS EN DERTIG DRIJVERS hebben gistermiddag de bossen van Schaarsbergen op stelten gezet. Ze deden mee aan een drijfjacht op wilde zwijnen, die de Gemeentelijke Dienst voor Landelijke Eigendommen en de Stichting Gelders Landschap hadden georganiseerd. Boswachter W. van Buuren van Warnsborn, die met de heer Frederiks van de Landelijke Eigendommen de leiding van de drijfjacht had, vertelde me: "De minister heeft gezegd, dat we de zwijntjes kort moeten houden." Verscheidene boeren op Warnsborn hadden last van zwijnen, die met het winterweer wat zuidelijker zijn gekomen en menige wei ondersteboven hebben gehaald. Vandaar die jacht. Het was er een luidruchtig gedoe gistermiddag. De drijvers, gerecruteerd uit boeren en arbeiders, joegen het wild in de lopen van de jagers. Twee zwijnen legden het loodje. Een derde werd zwaar gewond, maar wist te ontkomen. Naar hem wordt nu naarstig gezocht.

 

Aldus het bericht dat begin jaren vijftig in een Arnhems dagblad stond.

 Dat het aangeschoten zwijn nooit gevonden is en ook nooit gevonden had kunnen worden, vertrouwde mij de heer Eef van den Born (1915), één van de drijvers van weleer, eerst kortgeleden toe. En daarmee gaf hij na tientallen jaren een altijd zorgvuldig bewaard gebleven en alleraardigst anekdotisch geheim prijs. "Op mij na zijn alle betrokkenen al lang dood, dus het ware verhaal mag nu wel verteld worden," gniffelt de oud-slager van Schaarsbergen die al een groot aantal jaren in Arnhem - Zuid woont.

Het laatste bedrijf van de drijfjacht speelde zich af in een bosperceel in Warnsborn, achter de boerderij 'Het Lange Hok' van boer Van Loenen. Onder het maken van luid kabaal, baanden de drijvers zich een weg door het besneeuwde en dichte bos.

Plotseling galmde een schot ... De drijvers spitsten de oren. Zou die middag het derde zwijn gesneuveld zijn?

Even later verbrak boswachter Van Buuren  de spanning. Iedereen moest het bos uitkomen en bij hem verzamelen. De jacht was afgelopen. Zojuist was een zwijn aangeschoten, zo vertelde Van Buuren, en een paar man zouden in een poging het geraakte beest

Willem van Buuren

alsnog binnen te halen, de achtervolging inzetten.

De heren jagers en de drijvers trokken met de twee wilde zwijnen richting de boswachterswoning, waar nog een paar foto's bij het tableau zouden worden gemaakt en de fles rond zou gaan om de kou uit het lijf te verjagen. "Maar het mooie van het verhaal is, dat er helemaal geen zwijn aangeschoten was!" vertelt Van den Born. "Frederiks had wel op iets geschoten dat voor de drijvers uit het bos uitkwam, maar het bleek een hertebok te zijn in plaats van een wild zwijn! En dat was natuurlijk niet zo mooi, want de jacht daarop was gesloten." Kortom, S.H. Frederiks, die naast directeur van de Dienst van de Reiniging, Ontsmetting en Landelijke Eigendommen der Gemeente (zoals deze dienst voluit heette), sinds 1932 ook rentmeester van Het Geldersch Landschap was en derhalve in hoog aanzien stond, had zich met het schieten van de (ook spreekwoordelijke) bok lelijk in de nesten gewerkt!

 

 

Het gezelschap dat op 28.01.1952 op het landgoed Warnsborn op wilde zwijnen

jaagde; de man achter de fles is de onfortuinlijke S.H. Frederiks, die twee op de grond zwijnden nog minder

 

Maar Van Buuren wist raad. Hij liet Van den Born Sr. en Kiffer, die beiden bij Het Geldersch Landschap werkten, de bok snel onder blad en sneeuw aan het oog onttrekken en drukte hen op het hart over het gebeurde te zwijgen als het graf.

"Buiten de direct betrokkenen, Frederiks, Van Buuren, Jan Kiffer, mijn vader en ik, heeft nooit iemand geweten wat er werkelijk is gebeurd," stelt Eef van den Born tevreden vast.

Op de Arnhemse begraafplaats Moscowa is een weg naar Frederiks genoemd

                                     

Hetgeen ik persoonlijk enigszins kan bevestigen. Mijn vader namelijk was destijds één van 'de geweren'. En ik ben er vrij zeker van dat wanneer hij had geweten wat Frederiks geschoten had, het ons (mijn broers of mij) vroeger of later beslist als smeuïg verhaal ter ore zou zijn gekomen. Maar dat is nooit gebeurd.

"In het donker hebben mijn vader, Kiffer en Van Buuren het hert op een handkar opgehaald. Met de twee zwijnen heb ik het op de deel van Van Buuren die avond schoongemaakt," vervolgt Van den Born zijn relaas. "Frederiks kwam ook nog even kijken. Ik vroeg hem of hij een stuk van de bok wilde meenemen, maar hij weigerde resoluut. Hij wilde er niets meer mee te maken hebben. Toen heb ik maar een mooie bout mee naar huis genomen. Hij smaakte prima! Van Buuren heeft zich over de rest ontfermd, waaronder het gewei."

 

De drijvers Eef van den Born (l) en Bart Albers bij de twee geschoten wilde zwijnen

 

 

Klik hier om terug te gaan naar de Home Page.